Chromosomy i cechy

Wszystkie istoty żywe dziedziczą cechy po swoich przodkach. Ty także. Masz cechy odziedziczone po rodzicach. Może twój nos przypomina nos twojego taty? Może masz kręcone włosy tak jak twoja mama?

Kiedy przyjrzysz się uważniej, odkryjesz mnóstwo podobieństw między tobą a twoimi rodzicami. W jakiś sposób twoje ciało nauczyło się, jak ma się rozwijać i wyglądać. Te informacje przekazali ci rodzice. Były one obecne zanim przyszedłeś na świat, w pierwszej komórce, z której powstało twoje ciało. Jakiś fragment tej komórki przenosił informacje o tobie.

Oto komórka. Tutaj, w jej jądrze znajduje się plątanina poskręcanych drabinek sznurkowych. Zbudowane są z substancji zwanej DNA. To właśnie w DNA znajdują się informacje. To wszystko.

Wszystkie informacje na temat cech dziedzicznych, inaczej genów, można znaleźć w kilku poskręcanych drabinkach sznurkowych, zwanych DNA. Coś się dzieje. DNA jest sortowane w chromosomach, które same się organizują. Ustawiają się w rzędzie, a komórka się dzieli. Teraz drabinki sznurkowe są obecne w obu komórkach.

Zostały skopiowane przy podziale komórki. Teraz mamy dwie komórki z identycznymi drabinkami sznurkowymi w jądrach. Za każdym razem kiedy komórka się dzieli chromosomy są kopiowane. Obecnie ciało człowieka składa się z miliardów komórek i prawie wszyscy ludzie mają identyczne chromosomy. Tak więc geny, które przekazują informacje o tobie są obecne we wszystkich komórkach twojego ciała.

Dotyczy to każdego organizmu. Każdego. Także szympansa, żarłacza ludojada, kosa czy dzikiej róży. Wszystkie one mają w swoich komórkach chromosomy z informacjami o tym, jak będą się dalej rozwijać. Im bliżej dwa organizmy są spokrewnione, tym bardziej podobne są ich geny.

Ty i twoje rodzeństwo jesteście blisko spokrewnieni i wyglądacie podobnie. Macie wiele wspólnych genów. Im pokrewieństwo jest dalsze, tym bardziej wasze chromosomy różnią się liczbą i budową. Prawie w każdej komórce w ciele człowieka znajduje się 46 chromosomów. Szympansy mają po 48 chromosomów w każdej komórce.

Ich chromosomy są pod wieloma względami podobne do chromosomów ludzkich i właśnie dlatego widzimy tak wiele podobieństw między szympansami a ludźmi. Dzika róża nie wygląda jak człowiek czy jak szympans. Jeśli przyjrzymy się dokładnie jej komórkom, zobaczymy, że każda z nich ma tylko 14 chromosomów, dzięki którym wykształcają się łodygi, liście, kolce i kwiaty rośliny. Geny róży bardzo różnią się od genów ludzkich, dlatego te dwa gatunki nie są ze sobą blisko spokrewnione. Na tym opiera się życie wszystkich organizmów oraz dziedziczenie cech.

Cząsteczki DNA, czyli chromosomy, są kopiowane przy podziale komórki, a geny przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Geny kontrolują rozwój człowieka, od pojedynczej komórki aż do do ciała, które ma mózg, płuca, nogi i ręce. Dostajesz te geny od rodziców. A oni otrzymali swoje geny od swoich rodziców. Im bliższe pokrewieństwo, tym więcej wspólnych genów.