Strona główna
Zadania
Zakładki
Cechy dominujące i recesywne
Ulepsz, aby mieć więcej treści
True or false? If two parents are brown eyed (dominant trait), you can be sure that their children will also become brown eyed.
Oto dwoje rodziców, matka i ojciec. Oboje mają brązowe oczy. A oto czworo ich dzieci. Trójka z nich ma brązowe oczy, a jedno ma... niebieskie oczy!
Czy rodzice o brązowych oczach mogą mieć dzieci z niebieskimi oczami? Czy jest to możliwe? Tak, jest to jak najbardziej możliwe. Za chwilę zobaczymy jak to działa. Geny odpowiedzialne za kolor oczu występują parami, tak jak reszta genów.
Każdy człowiek posiada jeden gen od matki i jeden od ojca. Powiedzmy, że te kolorowe kółka oznaczają geny. Jeśli gen dający niebieskie oczy pochodzi od obojga rodziców, ich dziecko będzie miało niebieskie oczy. Jeśli gen dający brązowe oczy pochodzi od obojga rodziców, ich dziecko będzie miało brązowe oczy. A jeśli jeden rodzic przekazał gen dający brązowe oczy, a drugi dający niebieskie, wtedy ich dziecko będzie miało...
brązowe oczy! Gen dająca brązowe oczy będzie silniejszy. Jest to cecha dominująca. Gen dający niebieskie oczy nie ujawni się, jeśli w organizmie obecna będzie bardziej dominująca cecha. To cecha recesywna.
Wróćmy do rodziców, o których mówiliśmy wcześniej. Oboje rodziców mają oba geny: jeden dający brązowe oczy i jeden dający niebieskie. Kolorowe kółka pokazują poszczególne geny. Każde z rodziców ma oba rodzaje genów, ale każde z nich ma brązowe oczy, ponieważ gen dający brązowe oczy jest dominujący. Każde dziecko dziedziczy jeden gen od ojca.
Może to być albo gen dający brązowe oczy... Albo gen dający niebieskie. Dziecko dziedziczy także jeden gen od matki. I ponownie, może to być albo gen dający brązowe... ... albo niebieskie oczy.
Widzimy, że istnieją cztery warianty dziedziczenia genów przez dzieci. Dzieci urodzone z takim zestawem genów otrzymują po jednym genie dającym brązowe oczy od każdego z rodziców. To dziecko ma brązowe oczy. W tym okienku, oraz w tym znajdują się dzieci, które odziedziczyły oba geny. Ale skoro gen odpowiedzialny za brązowe oczy jest genem dominującym, dzieci z takim zestawem genów będą miały brązowe oczy.
Jednak tutaj. Tutaj gen dający niebieskie oczy został odziedziczony po obojgu rodziców. Gen ten jest recesywny, jednak skoro gen dominujący jest nieobecny, geny recesywne przesądzą o niebieskich oczach u dziecka. Oto krzyżówka genetyczna. Opisuje jak przekazywane są geny w nowym pokoleniu.
Pokazuje... ... jak dwoje rodziców o brązowych oczach mogą mieć brązowookie jaki i niebieskookie dzieci, ... a także prawdopodobieństwo wystąpienia tych kolorów. Trójka z czwórki dzieci, czyli trzy czwarte, będzie miała brązowe oczy, a jedna czwarta będzie miała niebieskie oczy. Zatrzymajcie film, jeśli musicie to wszystko jeszcze raz przeanalizować.
Stwórzmy kolejną krzyżówkę genetyczną. Ta mama ma niebieskie oczy. A to oznacza, że... ... odziedziczyła gen dający niebieskie oczy po obojgu swoich rodziców. To jedyna opcja, ponieważ gen dający niebieskie oczy jest recesywny.
Ojciec ma brązowe oczy i odziedziczył ten gen po obojgu swoich rodziców. Brązowe i niebieskie kółka oznaczają geny. Krzyżówka genetyczna ma taką samą formę co wcześniej. Dzieci dziedziczą jeden gen po matce... ... i jeden gen po ojcu, dlatego istnieją cztery możliwe warianty.
We wszystkim okienkach wygląda to tak samo. W każdym znajduje się gen dający niebieskie oczy i gen dający brązowe. Wszystkie dzieci będą miały podobny zestaw genów. I wszystkie dzieci będą miały brązowe oczy, ponieważ gen odpowiedzialny za brązowe oczy jest genem dominującym, a gen dający niebieskie oczy to gen recesywny. Istnieje wiele wariantów, które mogą pojawić się w krzyżówce genetycznej.
Jak będzie wyglądała krzyżówka jeśli ojciec posiada tylko geny dające niebieskie oczy, a matka posiada oba rodzaje genów? Spróbujcie stworzyć taką krzyżówkę samodzielnie, aby pokazać możliwe opcje. Tak więc całkowicie możliwe jest, ze dwoje rodziców o brązowych oczach będą mieli niebieskookie dzieci. Widzieliśmy jak działają geny dominujące i recesywne przy pomocy naszych krzyżówek genetycznych. Nasz przykład dotyczący koloru oczu jest uproszczony.
Na kolor oczu jak i wiele innych cech ma wpływ wiele różnych genów które interagują w skomplikowany sposób. Ale nasz przykład pozwoli wam zrozumieć jak działają geny dominujące i recesywne.