Geny i białka

Oto cząsteczka DNA. Wygląda jak zakręcona drabina. Cząsteczki DNA są w jądrze komórkowym w prawie każdej komórce twojego ciała. Możemy porównać DNA do książki z przepisami. Cząsteczkę DNA budują geny, a geny to przepisy.

Kto czyta te przepisy? Sama komórka. Wewnątrz niej znajdują się małe maszyny, które same mogą odczytywać geny i gotować według podanych przez nie przepisów. Przypatrzcie się uważnie jak komórka odczytuje przepis. Łańcuch DNA otwiera się pośrodku jak zepsuty zamek błyskawiczny. W ten sposób maszyna dekoduje DNA.

Urządzenie odczytuje informacje ze szczebli drabiny. Ten przepis jest trochę monotonny. A, C, G, T, T, A, C, G, C... W całej książce kucharskiej są tylko cztery litery. Są to skróty od nazw czterech różnych substancji: adenina, tymina, guanina i cytozyna.

Kolejność tych czterech substancji wskazuje których składników należy użyć. Podobnie jak kolejność liter w słowie określa co to za słowo, Dalej kolejność składników określa co zostanie „ugotowane". Oto składniki. Są to aminokwasy. W ludzkiej komórce znajduje się dwadzieścia różnych aminokwasów.

Kiedy ta maszyna dekoduje łańcuch DNA, litery A, T, G i C określają które aminokwasy powinny zostać użyte i w jaki sposób. Oto litery T, G, T. Powstaje z nich krótkie słowo, a to słowo określa wybrany aminokwas. Kolejne słowo to G, A, T. To także aminokwas. Łączy się on z pierwszym aminokwasem.

I tak dalej. DNA jest dekodowane, stopniowo, po trzy litery, a następnie maszyna tworzy długi łańcuch zbudowany z różnych aminokwasów. Następnie łańcuch zagina się i staje się białkiem. DNA zbudowane jest właśnie z białek. Przepisy w książce kucharskiej, to przepisy na wiele rodzajów białka.

Na mnóstwo białek. Z dwudziestu aminokwasów maszyna w komórce może utworzyć ponad dwadzieścia tysięcy różnych białek. Czyli geny muszą tylko pokazywać komórce jak tworzyć... białka? Tak, dokładnie.

Ale jest to niesamowicie ważne zadanie. Ponieważ białka zajmują się wieloma ważnymi funkcjami w ludzkim ciele. Bez białek nie moglibyśmy w ogóle funkcjonować. Jeśli masz za dużą lub za małą ilość danego białka, albo ma ono zły kształt, wtedy możesz zachorować. Gdy twoje mięśnie poruszają się, dzieje się to dzięki specjalnych białek które mogą skurczać się i rozkurczać.

Kiedy bierzesz głęboki oddech, a tlen przenika z płuc do krwi, to właśnie białka transportują tlen dalej do komórek. Kiedy jesteś głody... ... albo śpiący... ... albo zakochany... ... albo kiedy twoje ciało zmienia się w trakcie okresu dojrzewania, to wszystko dzieje się dzięki białkom.

Białka decydują także o wielu twoich cechach. To, jak wysoki jesteś, albo jakiego koloru są twoje włosy. Mają także wpływ na cechy twojego charakteru. Gdybyś miał inny zestaw białek, wtedy byłbyś kimś zupełnie innym. Twoje geny dają ci unikalny zestaw białek, unikalny zestaw białek daje ci unikalne cechy.

Dlatego właśnie jesteś jedyny w swoim rodzaju.