Jak działa pamięć

Oto sekwencja cyfr — dziewiętnaście, jeden, dwadzieścia, siedemnaście, osiemdziesiąt osiem, cztery, sześć. A to nagłówek gazety: — „Pies na skuterze kradnie kiełbaski w trakcie ucieczki przed wściekłymi gołębiami." Spróbujcie zapamiętać te dwie informacje. W tej chwili próbujecie aktywnie zapamiętać pewne informacje, może powtarzacie je sobie, albo próbujecie je sobie wyobrazić. Jednak niektóre rzeczy zapamiętujecie cały czas, nawet bez próbowania. Taka umiejętność zapamiętywania, przechowywania informacji oraz przypominania ich sobie to pamięć.

Jak właściwie działa pamięć? Gdy oglądacie uważnie ten materiał, wasze zmysły wykrywają rozmaite informacje zewnętrzne — widzicie obrazy, słyszycie głos, może nawet czujecie zapach w waszym pomieszczeniu. W ten sposób aktywowane są pewne komórki nerwowe w waszych mózgach, które zaczynają wysyłać do siebie nawzajem sygnały. Każdy obraz, dźwięk, zapach czy inny rodzaj informacji zamieniany jest w sygnały, które są przetwarzane przez wasz mózg. Nazywamy to kodowaniem.

Gdy informacja zostaje zakodowana, jest następnie przechowywana. Istnieją dwa rodzaje takiego przechowywania. Jeden z nich to pamięć krótkotrwała, znana także jako pamięć robocza. Pamięć krótkotrwała mieści średnio tylko siedem elementów lub informacji. Dlatego kiedy spotykacie grupę nieznanych osób, prawdopodobnie zapamiętacie imiona tylko kilku z nich.

Pamięć krótkotrwała przechowuje informacje, które są dla was ważne w danym momencie. Informacje pozostają w pamięci krótkotrwałej zazwyczaj przez dwadzieścia sekund. Zapewne zapomnieliście już większość informacji z początku tego filmu. Jeśli chcecie zapamiętać nowe informacje na dłużej, musicie je przećwiczyć lub powtarzać. Na przykład możecie obejrzeć ten film jeszcze raz.

Kiedy informacje są powtarzane, mogą zostać przeniesione do innego rodzaju pamięci — pamięci długotrwałej. Pamięć długotrwała może pomieścić nieskończoną liczbę informacji. Niektóre wspomnienia istnieją od momentu ich powstania nawet przez całe życie! Możemy mieć dostęp do przechowywanych informacji poprzez „przywoływanie" ich w procesie zwanym odzyskiwaniem. Odzyskiwanie jest ważną częścią tworzenia wspomnienia.

Odzyskiwanie może zdarzyć się nawet bez naszej woli - nieświadomie - na przykład, kiedy nagle przypominamy sobie bardzo zawstydzające zdarzenie. Może też zdarzyć się to świadomie, czyli jeśli tego chcemy. Spróbujcie przypomnieć sobie, co zjedliście na śniadanie. Jednak kodowanie, przechowywanie i odzyskiwanie informacji nie zawsze jest możliwe. Może nam się to przytrafić, gdy jesteśmy rozproszeni, gdy nie powtórzyliśmy czegoś wystarczająco wiele razy, lub z powodu choroby.

Teraz spróbujcie przypomnieć sobie sekwencję cyfr i nagłówek gazety z początku tego filmu. Czy pamiętacie któreś z nich? Którą informację było wam łatwiej zapamiętać? Bardzo możliwe, że był to ten dziwny nagłówek gazety, ponieważ był dość niezwykły, nieoczekiwany i gdy próbowaliście wyobrazić go sobie w postaci obrazu, to był on całkiem zabawny. Zwykłe łatwiej jest nam zapamiętać informacje, które są dla nas zabawne, robią na nas wrażenie lub są interesujące.

Dzieje się tak dlatego, że nasz mózg rozpoznaje takie informacje jako ważne i uznaje, że koniecznie musi je przechować. Dlatego właśnie łatwiej jest zapamiętać dziwne czy zabawne historie, niż to, czego powinniśmy nauczyć się w szkole. Jeśli musicie zapamiętać jakieś informacje, jedną ze sztuczek pamięciowych, którą możecie wykorzystać jest ułożenie zabawnej historii zawierającej potrzebne wam informacje.