Biocenoza

Selma i jej rodzina, wraz z innymi lokalnymi rodzinami należą do sąsiedzkiego stowarzyszenia, W tym stowarzyszeniu każde gospodarstwo domowe ma swoją rolę do odegrania. Selma i jej siostra często przygotowują posiłki na imprezy sąsiedzkie. Niektórzy z ich sąsiadów są ogrodnikami, którzy dbają o wspólne tereny zielone. Inni pilnują, aby wspólne obszary były utrzymywane w czystości. Selma i jej rodzina, wraz z sąsiadami, tworzą społeczność.

Ale nie tylko ludzie tworzą wspólnoty. Rzućmy okiem na ogród za domem Selmy. Jest trawnik, tu i tam rosną kwiaty, a w kącie mamy krzaki. W glebie są dżdżownice, pszczoły, motyle i inne owady latają lub pełzają, a ptaki gniazdują w krzakach. Każda grupa żywych istot ma do odegrania rolę w ogrodzie.

Trawa, kwiaty a także i krzaki dostarczają pokarmu ptakom i owadom, są „kucharzami” ogrodu. Owady i ptaki zapylają kwiaty i pomagają rozsiewać nasiona, są więc „ogrodnikami”. Dżdżownice sprzątają bałagan pozostawiony przez całą resztę, rozkładają materię, aby składniki odżywcze wracały do gleby. Wszystkie te organizmy mieszkają w tym samym miejscu i w tym samym czasie. Współdziałają ze sobą, a każdy organizm ma do odegrania swoją własną rolę.

Tworzą biocenozę, czyli coś w rodzaju społeczności sąsiedztwa, do której należy Selma i jej rodzina! Istnieją różne rodzaje biocenoz. Ogród Selmy to jedna z nich, tak samo jak mały strumień, las lub rafa koralowa. Biocenozy mogą różnić się od siebie na wiele sposobów. Na przykład liczbą organizmów żyjących w danej biocenozie.

Ta liczba nazywana jest liczebnością. Im więcej jest różnych gatunków, tym bardziej złożona jest społeczność biocenozy. Biocenozy różnią się bogactwem gatunkowym. W akwarium tropikalnym może być na przykład tylko 10 ryb, co oznacza, że ta biocenoza ma niską liczebność. Ale jeśli każda ryba w akwarium jest innym gatunkiem, jego bogactwo gatunkowe będzie dość duże!

Biocenozy różnią się też w zależności od swojego łańcucha pokarmowego. Spójrzmy jeszcze raz na ogród Selmy. Tutaj trawy, kwiaty i krzewy są źródłem pożywienia, czyli są pierwszym ogniwem łańcucha pokarmowego, a więc producentami. Owady i ptaki, które jedzą te rośliny są konsumentami. Ale ponieważ nic w ogrodzie nie zjada owadów i ptaków, jedynymi innymi ogniwami w tym łańcuchu pokarmowym są dżdżownice.

Dżdżownice rozkładają martwą materię, czyli są reducentami. Inne biocenozy mogą mieć o wiele więcej ogniw w swoich łańcuchach niż ten w ogrodzie. Różne biocenozy mogą być bardzo złożone. Interakcje między różnymi gatunkami w biocenozie także zależą od dostępnej przestrzeni i składników odżywczych. Im mniejsza przestrzeń i mniej składników odżywczych, tym większa konkurencja między gatunkami!

Niektóre gatunki będą lepsze w rywalizacji niż inne, na przykład ze względu na rozmiar ich ciała lub dużą liczebność. A to może doprowadzić do tego, że staną się gatunkiem dominujący w danej biocenozie. Ale w biocenozie liczy się także współpraca różnych gatunków. Na przykład pszczoły jedzą nektar z kwiatów, a potem przenoszą pyłek z jednej rośliny do drugą. Istnieje niezliczona ilość różnych biocenoz.

Każda zawiera gatunki pełniące w niej różne role, które pozwalają całej społeczności dobrze funkcjonować. Selma i jej rodzina nigdy nie chcieliby być w innej społeczności niż w tej z ich sąsiedztwa. Nawet jeśli bycie jej częścią oznacza czasami dużo gotowania i ciężkiej pracy.