Atmosfera ziemska

Głęboki wdech... i powolny wydech, pozwól, aby powietrze opuściło twoje ciało... i poleciało... dokąd? Dobre pytanie!

Powietrze, które wydychasz zostaje tu, w warstwie gazów, która otacza Ziemię, czyli w atmosferze. Atmosfera ziemska to mieszanina różnych gazów, głównie azotu i tlenu, ale także niewielkiej ilości argonu, dwutlenku węgla, pary wodnej i innych gazów. Cząsteczki gazów przyciągane są do Ziemi przez siłę grawitacji. Grawitacja działa najsilniej tuż przy powierzchni naszej planety, więc to tam atmosfera jest najgęstsza, a im wyżej się znajdujemy, tym rzadsza się staje. Wraz z wysokością zmienia się także temperatura!

Na podstawie tych zmieniających się czynników atmosferę ziemską można podzielić na pięć różnych warstw. Pierwsza warstwa, która znajduje się najbliżej powierzchni Ziemi ma grubość między 7 a 20 kilometrów. Największą wysokość osiąga nad równikiem, a najmniejszą nad biegunami północnym i południowym. Ta warstwa zawiera mniej więcej połowę wszystkich gazów, otaczających naszą planetę. Zawiera także najwięcej pary wodnej w całej atmosferze.

Jest to troposfera. Powietrze w troposferze nagrzewa się tuż przy powierzchni Ziemi, a wyżej staje się chłodniejsze. To sprawia, że powietrze krąży w postaci wiatru. Troposfera zawiera także małe cząsteczki, takie jak kurz, wokół których para wodna może ulegać kondensacji, tworząc chmury. To właśnie w troposferze zachodzi większość zjawisk pogodowych.

Druga warstwa atmosfery rozciąga się od końca troposfery do wysokości około 50 km nad powierzchnią Ziemi. Tu powietrze jest około tysiąc razy rzadsze, niż przy poziomie morza. To stratosfera. Temperatura w stratosferze rośnie wraz z wysokością. Powoduje to warstwa gazu zwanego ozonem.

Warstwa ozonowa wchłania część promieniowania słonecznego. Zatrzymuje ciepło i chroni Ziemię przed szkodliwym promieniowaniem. Trzecia warstwa atmosfery zaczyna się zaraz nad stratosferą i sięga do wysokości 85 km nad powierzchnią Ziemi. Powietrze tutaj jest jeszcze rzadsze, niż w stratosferze, jednak nadal na tyle gęste, aby spalały się w niej przelatujące meteoryty. Ta warstwa to mezosfera.

Mezosfera jest najzimniejszą warstwą atmosfery, a temperatura w niej spada wraz z wysokością. W górnej części mezosfery temperatura wynosi około minus 90 stopni Celsjusza! Jest tak zimno, że para wodna zamarza i może tworzyć „lśniące" chmury z kryształków lodu. Czwarta warstwa atmosfery rozciąga się od końca mezosfery na wysokość między 500 a1000 km nad powierzchnią Ziemi. Powietrze tutaj jest tak rzadkie, że górne części tej warstwy czasami zalicza się już do przestrzeni kosmicznej.

To termosfera. Promieniowanie słoneczne sprawia, że termosfera jest niezwykle gorąca. Temperatura może tu sięgać 2000 stopni Celsjusza! W termosferze krążą satelity, a także międzynarodowa stacja kosmiczna. Termosfera zawiera warstwę zjonizowanego gazu, znaną jako jonosfera, w której powstaje widowiskowa zorza polarna.

Piąta, najbardziej zewnętrzna warstwa nie ma górnej granicy. Składa się z bardzo rozproszonych cząsteczek helu i wodoru. To egzosfera. Siła grawitacji w egzosferze jest tak słaba, że powoduje ucieczkę cząsteczek gazów. Tutaj atmosfera ziemska przechodzi w przestrzeń kosmiczną.

Atmosfera ziemska ma ogromne znaczenie. Stabilizuje temperaturę i ciśnienie na Ziemi, co pozwala na występowanie wody w stanie ciekłym. Atmosfera chroni też Ziemię przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym i dostarcza organizmom tlen do oddychania... ...wdech... i wydech... Wdech...

i wydech...