Kosmos i życie gwiazd

Piękny dzień, prawda? Tak. Ale słuchaj! Wczoraj w nocy nie mogłem zasnąć, bo myślałem o Wielkim Wybuchu i tych wszystkich atomach, które wtedy powstały. Co się wtedy wydarzyło?

Jak powstały gwiazdy? Tak jak słońce? Gwiazdy rodzą się w olbrzymich chmurach. Co? W chmurach?

Tak, ale nie takich zwykłych, białych chmurkach. W całkiem innych chmurach. -- Gdy wszechświat miał ok. 380 000 lat, powstały atomy, ale nadal nie było gwiazd ani planet. Atomy unosiły się swobodnie w olbrzymich chmurach gazu. Te chmury składały się z wodoru i helu i nazywamy je mgławicami.

Mgławice istnieją także dziś, np. Mgławica Oriona, i można je zobaczyć gołym okiem w bezchmurną noc. Gwiazdy rodzą się właśnie w mgławicach. Przykładem jest słońce, które też jest gwiazdą. Powstają wtedy, gdy materia w chmurze gazu skupia się w jednym miejscu.

Im więcej materii się zbiera, tym bardziej rozgrzewa się i gęstnieje gaz. Grawitacja jest coraz większa i do zgromadzonej masy przyciąganej jest więcej materii, która wciąż się rozgrzewa i gęstnieje. Gdy temperatura jest już odpowiednio wysoka, rozpoczyna się reakcja, w której jądra wodoru łączą się z jądrami helu. Uwalnia to olbrzymią ilość energii i to właśnie powoduje, że zgromadzona materia wydziela światło i ciepło. Skupisko gazu zmienia się w gwiazdę.

Grawitacja powoduje też wzajemne przyciąganie się gwiazd i ich łączenie w duże grupy: galaktyki. Szacuje się, że w galaktyce, w której żyjemy jest kilkaset miliardów gwiazd i ponad tysiąc miliardów galaktyk w całym wszechświecie. Wszystkie gwiazdy i galaktyki w kosmosie powstają właśnie tak, w mgławicach. Ale gdy już powstaną, to czy istnieją bez końca? Nie.

Tak jak ognisko gaśnie, gdy spali się drewno, gwiazda gaśnie, gdy kończy się jej paliwo. Okres życia gwiazdy jest ograniczony. -- Gwiazdy „umierają” na różne sposoby, w zależności od swojego rozmiaru. Słońce gaśnie, gdy nie ma już jąder wodoru, które mogą połączyć się z jądrami helu. Jednak zanim zgaśnie, rośnie i pochłania pobliskie planety. A jeśli wciąż będzie istniało życie na Ziemi, to wtedy właśnie się skończy.

Słońce zmienia kolor i staje się czerwonym olbrzymem. Wyrzuca dużą ilość gazu, aż zostanie po nim mały, biały karzeł. Wszystkie reakcje jądrowe powoli ustają i słońce gaśnie. Dlatego gdy słońce umrze, czyli z obecnej formy zmieni się w czerwonego olbrzyma, a potem w białego karła, część gazu zostanie wyrzucona w kosmos. Pojawią się nowe chmury, nowe mgławice.

W tych mgławicach może narodzić się nowe pokolenie gwiazd. Wszechświat powstał ponad 13,8 miliarda lat temu, a 4,5 miliarda lat temu narodziło się słońce. Jaka będzie przyszłość wszechświata? Tego nie wiemy. Niektórzy naukowcy uważają, że wszechświat znowu się skurczy do małego punktu, osobliwości, tak jak w momencie Wielkiego Wybuchu.

Inni są zdania, że wszechświat będzie istniał zawsze, ale będzie coraz uboższy. Jak dotąd wszyscy naukowcy widzą, że wszechświat się rozrasta w coraz większym tempie. Istnieje siła, która rozciąga wszechświat, ale nikt nie wie na pewno, co ją powoduje i jakie będą losy wszechświata. -- Co o tym myślisz, Filipie? Myślę, że trzeba się spieszyć, jeśli chcemy coś złowić, zanim słońce zgaśnie. Mamy dużo czasu, jakichś 5 miliardów lat.