Powstanie miasta-państwa

Oto Ateny. Stolica Grecji. Ale Ateny nie zawsze były stolicą Hellady, bo tak dawniej nazywano Grecję. W epoce brązu ludzie żyjący na terenach przy basenie Morza Śródziemnego zamieszkiwali wielkie królestwa, takie jak Egipt czy Mykeny. Jednak zmieniło się to w VIII wieku.

Miasta i ich rolnicze obrzeża tworzą niezależne państwa i każde z nich posiada swoje własne struktury władzy politycznej. Tak więc Ateny nie są jedynie miastem, ale są miastem-państwem zwanym polis. Większość miast-państw zbudowana jest w następujący sposób: Miasto usytuowane jest na klifie, gdzie jego mieszkańcy mogą schronić się w razie ataku nieprzyjaciół. Budynki otaczają plac zwany agorą. Tutaj ludzie kupują i sprzedają towary, dyskutują o polityce i 40 razy w roku podejmują ważne polityczne decyzje.

Ateńczycy nie są jedynie mieszkańcami państwa, którym włada potężny król. Oni mogą zabierać głos w ważnych kwestiach, są obywatelami swojego miasta-państwa. Ale nie wszyscy mają identyczne prawa. Decydują tylko mężczyźni i to tylko ci, którzy nie są niewolnikami. W tamtym czasie istnieją setki miast-państw.

Oprócz Aten mamy także Spartę, Korynt i Syrakuzy. Ale Syrakuzy położone są nie tutaj lecz dużo dalej, dokładnie na wyspie Sycylia. W VIII wieku pierwsze miasta-państwa są coraz bardziej zatłoczone i bez wystarczającej ilości jedzenia. Wtedy obywatele występują przeciwko sąsiadującym terenom, podbijając je i kolonizując. Mimo że greckie miasta-państwa nie stanowią jednego wielkiego państwa, a raczej wiele mniejszych państewek, to i tak ich mieszkańcy uważają siebie za jeden naród - Hellenów.

Hellenowie mają wspólny język i alfabet, wierzą także w tych samych bogów. Mimo tego, że Hellenowie mają ze sobą tak wiele wspólnego, styl życia trochę się różni pomiędzy różnymi miastami-państwami. Mężczyźni w Atenach uważają kobiety za niemal swoją własność. Kobietom nie wolno tam pokazywać się w skąpych strojach. Ich najważniejszym zadaniem w życiu jest rodzenie dzieci.

Natomiast w Sparcie ważne są ćwiczenia wojskowe. Wszyscy ćwiczą, aby być cały czas w formie. Ćwiczą także kobiety, które mogą tutaj cieszyć się większą ilością swobód, pod warunkiem, że nadal rodzą dzieci. Ateńczycy skupiają swoją uwagę głównie na kulturze i polityce, podczas gdy Spartanie spędzają większość czasu na treningach wojskowych. Mimo wszystkich tych różnic Ateńczycy i Spartanie żyją ze sobą w zgodzie, choć później się to zmieni, jednak na razie współpracują ze sobą. Z doświadczenia Spartan w wojnach korzystają Ateny i inne miasta-państwa.

Niektóre z nich zawierają sojusze, aby bronić się przed wspólnymi wrogami, takimi jak Persowie. Sparta przewodniczyła Helladzie w wojskowym sojuszu. Dzięki temu Hellenowie wygrywają ważną bitwę przeciwko perskiej armii nieopodal wioski Maraton. Legenda głosi, że po bitwie posłaniec przebiegł całą drogę z Maratonu do Aten tylko po to, aby przekazać wszystkim wieści o zwycięstwie. Była to tak duża odległość, że posłaniec umarł z wycieńczenia.

Dużo dużo później, już we współczesnych czasach, wyścig o podobnej długości będzie nazywany maratonem. Ale walka z Persami nadal trwa. Dziesięć lat po zwycięstwie Hellenów pod Maratonem, w roku 480 p.n.e., Persowie próbują podbić Helladę jeszcze raz. Pokonują Greków pod Termopilami. Następnie Persowie maszerują w kierunku Aten!

I plądrują miasto! Grecy są w szoku, ale jeszcze w tym samym roku mszczą się na Persach. Pokonują Persów jeszcze raz, niedaleko wyspy Salamina. Okres od VIII wieku p.n.e. do zwycięstwa pod Salaminą nazywany jest okresem archaicznym.

Potem rozpoczyna się nowy okres: grecki okres klasyczny, czyli „złoty wiek Aten".