Skład powietrza
Which four gases make up the majority of the air we breathe?
Więc... myślisz, że będziemy mogli kiedyś żyć na Marsie? Hmm. Może. Musielibyśmy tylko rozwiązać parę problemów...
Ale załóżmy... że kiedyś przynajmniej tam dotrzemy! Ale jak będziemy tam oddychać? Zabierzemy powietrze ze sobą z Ziemi? Albo będziemy wytwarzać swoje własne już na miejscu! HA HA!
Ale gdzie znajdziemy SKŁADNIKI, żeby wytworzyć POWIETRZE! A więc najpierw potrzebujemy tlenu, w przeciwnym razie na pewno umrzemy. Tak, to prawda. Jedna piąta powietrza na naszej Ziemi, to tlen. W rzeczywistości możliwe jest oddychanie samym tlenem, ale tylko jeśli ciśnienie powietrza byłoby niższe niż normalnie, inaczej uszkodzilibyśmy sobie płuca.
Jeśli powietrze w 100% składałoby się z tlenu, to przedmioty dużo łatwiej zapalałby się. 300 milionów lat temu zawartość tlenu w ziemskiej atmosferze była tak duża, że wynosiła 35%. A ślady na skałach pokazują, że było wtedy dużo więcej pożarów. A... azot?
Dlaczego go potrzebujemy? Azot to gaz, który stanowi większość ziemskiej atmosfery - prawie cztery piątej jej składu. Nie jest nam aż tak bardzo potrzebny, jedynie do rozrzedzenia tlenu. Azot to substancja niereaktywna, która niechętnie tworzy związki chemiczne z innymi pierwiastkami, więc prawie cały azot na Ziemi występuje jako gaz w atmosferze. Azot wraz z tlenem stanowią 99% składu powietrza, więc teraz wasza mieszanina gazów jest prawie taka jak powietrze.
Możecie ściągnąć wasze kaski. Poczekaj Michał! Tak jak my potrzebujemy tlenu, rośliny również potrzebują pewnego gazu: dwutlenku węgla. Dwutlenek węgla stanowi tylko 0,04% składu powietrza, ale to wystarcza. Wypuść go trochę z butli, aby roślina doniczkowa też była zadowolona!
Właściwie, to nie musieliśmy zabierać dwutlenku węgla w butli na Marsa, ponieważ wytwarzamy go naturalnie w naszych ciałach i wydychamy go. Teraz brakuje nam już tylko jednego procenta pewnej substancji, jeśli chcemy odtworzyć skład ziemskiego powietrza. Gaz, który znajduje się w czwartej butli, to: argon! Argon to gaz szlachetny, co oznacza, że niechętnie reaguje z innymi substancjami. Tak jak azot, prawie cały argon znajduje się w atmosferze zamiast w związkach chemicznych.
Teraz dodaliśmy ostatni jeden procent składu powietrza! Argon nie jest nam potrzebny, więc nie musimy go ze sobą zabierać. W rzeczywistości argon jest tworzony cały czas w trakcie radioaktywnego rozpadu potasu, który znajduje się w ziemskiej skorupie. Potas znajduje się także w naszych ciałach. Każda osoba emituje kilka tysięcy atomów argonu na sekundę.
Tak to wygląda! Teraz możecie oddychać także tutaj, na Marsie. Powietrze tu jest dokładnie takie same, jak w domu, na Ziemi i składa się z: 78% azotu, 21% tlenu, 1% argonu i bardzo małej ilości dwutlenku węgla. Jeszcze jedna rzecz. W powietrzu, które stworzyliście niedługo skończy się tlen.
Im więcej oddychacie, tym więcej tlenu zużywają wasze ciała, i tym więcej dwutlenku węgla wydychacie. Więc jeśli planujecie zostać tam dłużej, musicie wymyślić sposób jak pozbyć się dwutlenku węgla i wytworzyć świeży tlen. Rośliny pobierają dwutlenek węgla i wymieniają go na świeży tlen! Genialne! Będziecie jednak potrzebować trochę więcej roślin...
Dokładnie tak! Teraz będziecie już mieli tlen i będziecie w stanie przeżyć. Tylko pamiętajcie, aby nie otwierać okien, żeby wasze cenne powietrze nie uciekło! Może nie powinniśmy im mówić, że wcale nie muszą zabierać ze sobą tlenu, ponieważ tak naprawdę mogą wytworzyć swój własny tlen z wody... która już jest na Marsie.
Ale... to już inna historia!