อนุกรมวิธาน : ภาพรวมทั่วไป
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับอนุกรมวิธาน
อนุกรมวิธาน : พืช
อนุกรมวิธาน : สัตว์
อนุกรมวิธาน : เชื้อราและโปรติสต์
อนุกรมวิธาน : สัตว์
จริงหรือเท็จ? วัตถุประสงค์ของการจำแนกทางอนุกรมวิธาน คือการอธิบายว่าสปีชีส์ต่างๆ วิวัฒน์มาจากสปีชีส์อื่นๆ อย่างไร
มีสัตว์ตัวเล็กๆมากมายที่เรามองไม่เห็น แล้วก็มี 'วาฬ' ที่ความยาวของมัน เท่ากับรถเมล์สามคันเรียงกัน พวกสัตว์นั้นล้วนปรับตัวให้เข้ากับ สิ่งแวดล้อมของโลก ทั้งบนบกและในน้ำ บางพวกอาศัยอยู่ในเขตอาร์กติก อันเยือกเย็น บางพวกอยู่ในทะเลทรายที่ร้อนระอุ สัตว์กินพืชมักจะอยู่กันเป็นฝูง และมีสัตว์นักล่าที่อยู่แบบไร้ฝูง สัตว์และถิ่นที่อยู่นั้นจะแตกต่างกันไป ในธรรมชาติ และสิ่งที่น่าสนใจก็คือ สัตว์ทุกชนิดมีความสัมพันธ์กัน ไม่ว่าจะสัมพันธ์แบบใกล้ชิดหรือแบบห่างๆ การอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างพวกสัตว์ และการจำแนกพวกมันออกเป็นกลุ่ม สิ่งนี้เรียกว่า 'อนุกรมวิธาน' ถ้าคุณยังไม่เคยดูคลิป ที่เล่าเกี่ยวกับอนุกรมวิธานล่ะก็ คุณควรดูมัน ก่อนที่จะ มาดูเรื่องนี้นะ เมื่อนักชีววิทยาเริ่มจำแนกพวกสัตว์ พวกเขาเริ่มด้วยคุณลักษณะที่สามารถ มองเห็นได้ ดูเหมือนว่าเสือ สิงโต และเสือดาวจะมี คุณลักษณะหลายอย่างที่เหมือนกัน ทั้งในด้านลักษณะ และพฤติกรรม และสัตว์ทั้ง 3 สายพันธุ์นี้ ก็ถูกจัดอยู่ในตระกูลของแมว ซึ่งในทำนองเดียวกัน การจำแนกชนิดของสัตว์ ที่รู้จักแล้วทั้งหมดนั้น จะยึดเอาลักษณะที่สังเกตเห็นได้ แต่ด้วยความรู้ที่มากขึ้น ด้านวิวัฒนาการ จึงมีการศึกษาว่าสัตว์สายพันธุ์ใหม่ มีวิวัฒนาการมาจากสัตว์สายพันธุ์ก่อนหน้า ความรู้เรื่องความสัมพันธ์ของสัตว์ ต่างสายพันธุ์นั้นจึงเพิ่มขึ้น ตอนนี้นักชีววิทยาต้องการสร้าง แผนภูมิต้นไม้ของสัตว์ทุกชนิด ที่สามารถอธิบายได้ว่าสัตว์ต่างสายพันธุ์ ได้ถูกพัฒนาในช่วงวิวัฒนาการอย่างไร ในบางกรณี การจำแนกประเภทที่มีอยู่ ก่อนหน้านี้อาจเคยถูกต้อง เพราะทั้งเสือ สิงโต และเสือดาว ต่างก็มีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด แต่นักชีววิทยากลับค้นพบสิ่งที่ น่าประหลาดใจยิ่งกว่า คุณคิดว่าญาติที่สนิทที่สุดของนก คือสัตว์ชนิดไหนล่ะ? ถ้าจะว่าตามจริงแล้ว คำตอบคือไดโนเสาร์ เมื่อไดโนเสาร์ตายไป เมื่อประมาณ 65 ล้านปีก่อน มีสัตว์จำนวนไม่มากนัก ที่รอดชีวิตมาได้ และจากนั้น ชีวิตของนกก็มีวิวัฒนาการ นี่ก็หมายความว่านกทุกตัว มีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด กับสัตว์เลื้อยคลาน เช่น จระเข้ และเต่า ซึ่งมันก็มากกว่าที่เราทุกคนคิด ตอนที่ได้เห็นพวกมันแน่ๆ ยังมีสัตว์อื่นๆ ที่ต้องถูกจัดให้อยู่ใน กลุ่มเดียวกัน คือปลาและวาฬ พวกมันว่ายน้ำอยู่ในน่านน้ำเดียวกัน และพวกมันก็มีบางสิ่งที่คล้ายกับ ครีบ และลำตัวที่เพรียวบาง แต่วาฬและปลานั้น ก็มีความสัมพันธ์กันแบบห่างๆ วาฬเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม พวกมันใช้อากาศหายใจ และเลี้ยงดูลูกเอง ดังนั้น พวกมันจึงมีความสัมพันธ์ใกล้ชิด กับสุนัขหรือมนุษย์มากกว่าปลา แม้ลักษณะภายนอกของพวกมัน จะคล้ายกันก็ตาม ในบางช่วงของการวิวัฒนาการ สิ่งมีชีวิตได้เคลื่อนย้ายสู่พื้นดิน ในขณะที่วิวัฒนาการของปลาเกิดขึ้นในทะเล ทว่าวิวัฒนาการของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม กลับเกิดขึ้นบนบก สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมบางชนิด กลับไปยังมหาสมุทร และปรับตัวให้เข้ากับชีวิตในน้ำ พวกมันค่อยๆ พัฒนาจนกลายเป็นวาฬ และทุกการวิวัฒนาการเหล่านี้ ได้สะท้อนให้เห็น ถึงวิธีที่นักชีววิทยาสร้างอนุกรมวิธาน ของอาณาจักรสัตว์ขึ้นมา แผนภูมิต้นไม้ของสัตว์บนโลก มีระดับพื้นฐานอยู่ 8 ขั้น และในปลายสุดของกิ่ง จะมีสปีชีส์ของสัตว์ อย่างหมาป่า หมาป่าอยู่ในสกุลคานิส ซึ่งเราจะพบญาติๆ ของมัน เช่น หมาจิ้งจอก สกุลคานิสนั้นอยู่ในวงศ์คานิดี เช่นเดียวกับสุนัขจิ้งจอกและสุนัขบ้าน แล้วกลุ่มเหล่านั้นก็ใหญ่ขึ้น และใกล้ชิดกับลำต้นของแผนภูมิมากขึ้นด้วย วงศ์คานิดีนั้นจัดอยู่ในอันดับ ของสัตว์กินเนื้อ ชั้นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม และไฟลัมคอร์ดาตา และที่ด้านล่าง เราพบโดเมนยูคาริโอต เนื่องจากสัตว์ทุกตัวถูกสร้างขึ้น จากเซลล์ยูคาริโอต นั่นแสดงให้เห็นว่าอนุกรมวิธาน เป็นอย่างไร ในอาณาจักรสัตว์ทั้งหมด จะมีสัตว์อยู่ประมาณ 1.5 ล้านสปีชีส์ ที่ถูกจัดไว้ในแผนภูมิต้นไม้ขนาดใหญ่ที่ อธิบายถึงสายการวิวัฒนาการของพวกมัน และพวกเราทุกคนก็เช่นกัน เราเป็นมนุษย์ ที่อยู่รั้งลำดับสุดท้ายบนแผนภูมิต้นไม้ ของลิงไร้หางขนาดใหญ่