โลก : การหมุนเวียนของฤดูกาล

อวกาศนี้มันสุดยอดนะ แต่มันไม่ค่อยเกี่ยวกับเราเท่าไหร่ ใช่ไหม? นี่ล้อเล่นหรอ? รู้รึเปล่ากว่ากลางคืน เปลี่ยนเป็นกลางวันได้ยังไง? หรือหน้าหนาวเปลี่ยนเป็นหน้าร้อนได้ยังไง? มันเกิดจากการที่โลกหมุนรอบพระอาทิตย์ เหมือนนาฬิกาหน่ะ นาฬิกาที่กำหนดชีวิต ของเราบนโลก ไปดูกันเถอะ โลกของเราเป็นทรงกลมเหมือนลูกบอล ลูกบอลที่หมุนได้ โดยมีแสงอาทิตย์ ส่องจากด้านข้าง หากมองจากตรงนี้ จะเห็นได้ว่าพื้นที่บนโลกเคลื่อนที่ ไปรับแสงอาทิตย์แล้วจึงเคลื่อนที่ออกจาก แสงอาทิตย์อีกครั้ง แต่หากมองจากพื้นโลก จะดูเหมือนกับว่าการหมุนนี้เกิดจาก พระอาทิตย์ที่เคลื่อนที่ขึ้นและลงแทน โลกใช้เวลา 24 ชั่วโมงในการหมุน รอบตัวเองหนึ่งรอบ 12 ชั่วโมงในความมืดและ 12 ชั่วโมง ในแสงสว่าง ซึ่งคือเวลากลางคืนและกลางวันนั่นเอง ลองจินตนาการดูสิ ว่ามีเส้น พาดจากขั้วโลกเหนือไปที่ขั้วโลกใต้ และโลกหมุนรอบๆเส้นนี้ มันคือแกนหมุนของโลกนั่นเอง ถ้าเรายืนอยู่ใกล้ๆแกนหมุนของโลก ใกล้ๆขั้วโลกเหนือหรือใต้ พระอาทิตย์บนท้องฟ้า จะเดินทาง ข้ามฟ้าเป็นเส้นโค้งต่ำๆเหนือท้องฟ้า แต่ถ้าเรายืนอยู่ตรงกลางระหว่างขั้วโลก เหนือและใต้ ตรงเส้นศูนย์สูตร เราจะเห็นว่าพระอาทิตย์ เคลื่อนที่สูง และผ่านข้ามหัวเราไป แล้วก็เคลื่อนลงอีกฝั่ง ความเอียงของโลกไม่ได้เป็นสิ่งเดียว ในอวกาศที่ส่งผลกระทบต่อเรา โลกโคจรรอบพระอาทิตย์ เป็นวงกลมขนาดใหญ่ที่เกือบสมบูรณ์ ลองคิดดูว่าวงกลมนี้เหมือนกับแผ่นดิสก์ แผ่นแบนๆที่มีพระอาทิตย์อยู่ตรงกลางหน่ะ แผ่นนี้ เรียกว่าระนาบสุริยุปราคา ทีนี้ ลองดูที่แกนหมุนของโลก แล้วเทียบกับระนาบสุริยุปราคาดู โลกไม่ได้หมุนตรงๆเห็นไหม? มันเอียงไปด้านหนึ่ง ตอนนี้ขั้วโลกใต้อยู่ใกล้กับพระอาทิตย์ มากกว่า ลองดูดีๆแล้วจะพบว่าแกนหมุนนี้ เอียง 23.5 องศาจากระนาบสุริยุปราคา มันอาจฟังดูไม่เยอะนะ แต่สิ่งนี้ สร้างความแตกต่างบนโลก มากมาย ตอนปลายเดือนธันวาคม ซีกโลกเหนือ จะเอียงออกจากพระอาทิตย์ ถ้าเราอยู่ตรงนี้ เราจะอยู่ใกล้กับขั้วโลก เหนือพอ ที่จะพบกับความมืดสนิท แม้แต่ในตอนเที่ยง วัน นี่คือปรากฏการณ์โพลาร์ไนท์ แล้วถ้าอยู่ตรงนี้ล่ะ? ไกลจากขั้วโลกลงมานิดนึง ตรงนี้ เรายังได้รับแสงแดดในฤดูหนาวอยู่ แต่กลางคืนจะยาว และกลางวันจะสั้น เนื่องจากแสงอาทิตย์แผ่ไปที่ส่วนนี้ ของโลกจากมุมต่ำ ลำแสงจึงต้องเดินทางผ่าน ชั้นบรรยากาศ พอมันโดนพื้นดิน มันจึงแผ่เป็นวง กว้าง ซึ่งหมายความว่ามีพลังงานน้อยลง ทุกๆหนึ่งตารางเมตร และมีอากาศหนาว เมื่อเทียบกับลำแสงที่เดินทางไปยัง พื้นโลกใกล้ๆเส้นศูนย์สูตร ใกล้ๆเส้นศูนย์สูตรนี้ ลำแสงเดินทางผ่าน ชั้นบรรยากาศสั้นกว่าจึงไม่แผ่กระจาย ตัวมาก เมื่อกระทบพื้นดิน เหตุผลสองประการณ์นี้ ทั้งกลางวันที่ สั้นกว่ากลางคืน และพระอาทิตย์ ที่ทำมุมต่ำ ทำให้ซีกโลกเหนือ เจอกับฤดูหนาว เวลาที่แกนโลกเอียง ออกจากพระอาทิตย์ เมื่อทางเหนือเป็นฤดูหนาว ทางใต้ ก็จะเป็นฤดูร้อน นี่คือซีกโลกใต้ แกนโลกเอียงเข้าหาพระอาทิตย์ กลางวันยาวกว่ากลางคืน และพระอาทิตย์ทำมุมสูงกว่า และให้ความร้อนมากกว่า มันคือฤดูร้อนในซีกโลกใต้ แต่สถานการณ์ไม่ได้เป็นแบบนี้เสมอไป ลองข้ามไปข้างหน้าอีกหกเดือน โลกโคจรรอบพระอาทิตย์ ไปได้ครึ่งหนึ่งในเวลาครึ่งปี ตอนนี้แกนโลกของ ซีกโลกเหนือ เอียงเข้าหาพระอาทิตย์ ซึ่งหมายความว่ากลางวันยาวกว่า และพระอาทิตย์บนท้องฟ้าอยู่สูงกว่า ทำให้มันให้ความร้อนมากขึ้น มันคือฤดูร้อนในซีกโลกเหนือ ใกล้ๆเส้นศุนย์สูตร ความเอียงของแกนโลกแทบจะ ไม่ส่งผลต่อตำแหน่งของพระอาทิตย์ บนท้องฟ้าเลย พระอาทิตย์อยู่เหนือหัวเราเสมอเวลาเที่ยง วัน สูงขึ้นไปบนท้องฟ้า ส่วนกลางวันและกลางคืนก็มีเวลา ใกล้เคียงกัน แต่ทว่า ยังมีผลกระทบเรื่องฤดูอยู่ เนื่องจากความเอียงของแกนโลกทำให้เกิด การเปลี่ยนแปลงทางอากาศ ที่นำมาซึ่งฤดูแล้งและฤดูฝน ทุกคนบนโลกล้วนได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยน แปลง ของฤดู ที่เกิดจากความเอียงของแกนโลก กันทั้งนั้น