การปัดเศษและการประมาณ
ลีซ่าซื้อเสื้อเชิร์ตราคา 299 โครนา และกางเกงราคา 329 โครนา จงปัดเศษราคาข้างต้นให้ใกล้กับ'หลักร้อย'ที่สุด แล้วจงตอบว่าข้อใดคือวิธีที่ถูกต้องในการประมาณการยอดรวมราคาสินค้าทั้งหมด?
เมื่อเราซื้อของหลายอย่างพร้อมกัน มันเป็นเรื่องยากที่เราจะรวมราคาของ ทุกอย่าง ในหัวของเรา ดังนั้นจึงเป็นเรื่องดี ในการปัดเศษตัวเลข ลองนึกภาพดูตอนเราจะไปช็อปปิ้ง เราจะมีรายการของสิ่งที่จะต้องซื้อ และมีเงินอยู่ 60 โครน เงินที่มีอยู่จะพอไหมนะ? เมื่อเราปัดเศษตัวเลขเราจะใช้ตัวเลขที่ ใกล้ที่สุดกับจำนวน เต็มสิบ หรือเต็มร้อยแทน นอกจากนี้เรายังสามารถปัดเศษ ให้เป็นสิบส่วนหรือร้อยส่วนได้ ในกรณีนี้ เราจะปัดเศษราคาให้เป็นหลักสิบ ซึ่งใกล้เคียงที่สุด ลองดูทีละรายการ นมราคา 10.50 ถ้าเราดูที่เส้นจำนวนนี้ มันจะใกล้กับ 10 มากกว่า 20 จะเห็นได้ว่า 10.50 นั้น ประมาณคร่าวๆ ได้10 โครน ส่วนขนมปังนั้นราคา 18.90 ถ้าเราดูที่เส้นจำนวน มันจะใกล้กับ 20 มากกว่า 10 18.90 มีค่าเท่ากับ 20 โครน ไข่มีราคา 23.90 เมื่อดูที่เส้นจำนวนก็จะเห็นว่า มันใกล้กับ 20 มากกว่า 30 23.90 จะเท่ากับ 20 โครนโดยประมาณ ตัวเลขที่ถูกปัดเศษ จะเรียกว่าค่าประมาณ เมื่อเราทำการปัดเศษราคา จะทำให้เรารวมเลขในหัวได้ง่ายขึ้น 10 บวก 20 บวก 20 เท่ากับ 50 โครน ตอนนี้เราได้ทำการประมาณ และคำนวณคร่าวๆ แล้วว่า ของที่ต้องซื้อมีค่าใช้จ่ายเท่าใด เราได้ปัดราคาของลง 2 ชิ้น และปัดขึ้น 1 ชิ้น เพื่อให้ใกล้กับหลักสิบที่ใกล้ที่สุด เป็นราคาคร่าวๆที่มันควรจะเป็น ดังนั้น เงิน 60 โครนนั้นพอ ที่จะจ่ายค่าอาหาร แต่ถ้ายังไม่แน่ใจ เราสามารถ ลองปัดเศษราคา ให้เป็นจำนวนเต็มที่ใกล้ที่สุดแทนได้ เพื่อจะได้ใกล้กับผลรวมที่แน่นอน มันอาจซับซ้อนขึ้นเล็กน้อย แต่เราก็จะลองดู โดยใช้เส้นจำนวนมาช่วยอีกครั้ง ราคานมคือ 10.50 เท่ากับ 11 โครน ราคาขนมปังคือ 18.90 เท่ากับ 19 โครน ราคาไข่คือ 23.90 เท่ากับ 24 โครน เรามารวมราคาทั้งหมดเข้าด้วยกัน 11 บวก 19 บวก 24 และถ้ารวมเลขหลักสิบก่อน เราก็จะได้ 40 + 14 ซึ่งเท่ากับ 54 โครน ใช่แล้ว เรามีเงินพอจ่าย แต่เดี๋ยวก่อน ทำไมเราถึงปัดเศษ 10.50 ให้เป็น 11 ไม่ใช่ 10 ล่ะ ในเมื่อ 10.50 ก็อยู่ตรงกลาง ในเส้นจำนวนไม่ใช่หรือ? ดีละ นี่คือกฎการปัดเศษที่ควรจดจำ ถ้าตัวเลขที่อยู่หลังเลขที่เรา ต้องการปัดเศษนั้นเป็น 0, 1, 2, 3 หรือ 4 ให้ปัดลง แต่หากตัวเลขที่อยู่หลังเลขที่ เราอยากปัดเศษ เป็น 5, 6, 7, 8 หรือ 9 ให้ปัดขึ้น ตอนนี้เราได้ทำการปัดเศษราคาไป 2 วิธี และรู้แล้วว่าเรามีเงินพอจ่าย แต่จะเกิดอะไรขึ้นที่แคชเชียร์ล่ะ? ราคานมคือ 10.50 โครน ถ้าเราซื้อเพียงแค่นม แล้วไม่สามารถ จ่ายตรงราคาที่กำหนดไว้ได้ แล้วเราก็ไม่มีเหรียญ 50 เออเร่ เหลือแล้ว ในกรณี นี้ราคาจะถูกปัดเศษ ให้ใกล้เคียงที่สุด กับจำนวนเต็มคือ 11 โครน ตามกฎของการปัดเศษ เนื่องตัวเลขที่ตามหลังคือ 5 เราจึงต้องปัดเศษขึ้น อย่างไรก็ตาม เราซื้อของ มากกว่าหนึ่งรายการ ดังนั้นที่แคชเชียร์จะรวมยอดราคา ทั้งหมดไว้แล้ว เฉพาะยอดรวมเท่านั้นที่จะปัดเศษให้ใกล้ กับจำนวนเต็ม ลองใช้วิธีนี้ตั้งโจทย์เลขแล้วคำนวณ ผลรวมที่แน่นอนดูสิ เราเริ่มที่หลักสิบ แล้วก็หลักหน่วย และสุดท้ายก็หลักสิบ จากนั้นก็จบด้วยการใส่เครื่องหมายทศนิยม จุดทศนิยมนั้นต้องตรงกันทุกแถว หากยอดรวมสุดท้ายคือ 53.30 เราจะปัดเศษเป็นจำนวนเต็มที่ใกล้ที่สุด ซึ่งก็คือ 53 โครน โปรดจำไว้ว่า การปัดเศษ คือการเขียนค่า ประมาณของตัวเลข กฎของการปัดเศษ ถ้าตัวเลขที่อยู่หลังเลขที่ เราอยากปัดเศษเป็น 0, 1, 2, 3 หรือ 4 ให้ปัดเศษลง แต่ถ้าตัวเลขที่อยู่หลังเลขที่ อยากปัดเศษเป็น 5, 6, 7, 8 หรือ 9 ให้เราปัดเศษขึ้น เครื่องหมายเท่ากับที่เป็น"ลูกคลื่น" ใช้กับการปัดเศษ หมายถึง "เท่ากันโดยประมาณ" ค่าโดยประมาณ หรือ จำนวนที่ถูกปัดเศษ การประมาณการ จะใช้เมื่อเราปัดเศษตัวเลขก่อน เพื่อให้นำมาคำนวณได้ง่ายขึ้น