ภาษาถิ่นและภาษาสวีเดนสากล

bamba, huvva, rullebör, hövve, krösamos, görbra och rabbis? เข้าใจไหม? นั่นเป็นภาษาสวีเดนเหรอ? ใช่แล้ว มันเป็นคำภาษาสวีเดน แต่ไม่ได้ใช้พูดทั้งประเทศ นอกจากบางพื้นที่เล็กๆ ความแตกต่างกันของภาษาลักษณะนี้ ซึ่งพูดกันอยู่ในพื้นที่บริเวณเดียว เราเรียกมันว่าภาษาถิ่น หรือ mål บางทีก็เกี่ยวกับคำที่ใช้อยู่ ในภูมิภาคหนึ่งในภาษาสวีเดน ซึ่งเข้าใจยากสำหรับคนภูมิภาคอื่น บางทีภาษาถิ่นต่างๆ ก็แตกต่างกันเพียงเล็กน้อย อย่างบางคำที่เป็นคำเดียวกัน แต่ออกเสียงต่างกัน เช่น คำว่าไส้กรอก korv, körv, korv, kå:v. ภาษาถิ่นสวีเดนสามารถแบ่งออกได้เป็น 5 กลุ่มที่แตกต่างกัน Sydsvenska mål, Götamål, Gotländskamål, Sveamål, Norrländskamål, เราควรจะลองฟังพวกมันไหม? เราจะเริ่มกันที่ตอนใต้ของสวีเดน ภาษาถิ่นของที่นี่เป็นอย่างไร ทีนี้พวกเขาออกเสียง r ที่ลำคอ U (อู) ออกเสียงเป็น O (โอ) A (อา) ออกเสียงเป็น aå (โอว) T ที่ท้ายคำกลายเป็นเสียง D skottkärra - rullebör hunden - honden tak - taåk mat - mad ลักษณะภาษาถิ่นในเยอตาลันด์ (Götaland) เสียงพยัญชนะบางตัวจะหายไป L บางตัวออกเสียงด้วยการแบะลิ้น ให้กว้างที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ สิ่งนี้เรียกว่า เสียงปลายลิ้นม้วน ในบางคำ I (อี) กลายเป็น E (เอีย) และ E (เอีย) กลายเป็น Ö (เออ) skulle - sulle Flicka - Flicka fisk - fesk kyrka - körka ในสเวียลันด์ก็มีลักษณะภาษาถิ่นของ ตัวเองเช่นกัน เสียง T ที่ท้ายคำมักจะหายไป และคำที่ลงท้ายด้วย R ก็จะถูกรวมเข้า ด้วยกันกับคำถัดไป Ä (แอ) กลายเป็น E (เอีย) Ö (เออ) ออกเสียงเหมือน U (อู) Huse - huset har dom - ha´rom säkert - sekert dörren - durren ภาษาถิ่นในนอร์ลันด์ ก็มีเอกลักษณ์อยู่บ้าง นั่นคือ การออกเสียงจะยึดสระตัวแรก และเสียงสระตัวสุดท้ายอาจหายไป เสียง ER ในคำกริยามักหายไปในตอนท้าย Umeå - Uume han springer - han spring โดยทั่วไปในก็อทลันด์ E (เอีย) จะออกเสียงเป็น A (อา) E (เอีย) ในคำก็มักจะกลายเป็น EI (เอ) และ A (อา) ในตอนท้ายคำ จะกลายเป็น E (เอีย) nej - naj skrev - skreiv tala - tale ทำไมภาษาถิ่นต่างๆพวกนี้ถึง ต่างกันมากขนาดนี้ล่ะ? ก็ดูสภาพภูมิประเทศสิ ภูเขา ทะเลสาบ แม่น้ำและป่าไม้ ล้วนขวางกั้น เป็นอุปสรรคที่ผู้คนจะข้ามไปหากัน ยิ่งการคบค้าสมาคมกับคนต่างถิ่น น้อยเท่าไหร่ ก็ยิ่งทำให้ความแตกต่างของภาษาถิ่นต่างๆ มากขึ้นไปเท่านั้น ตอนนี้เรากำลังพูดถึงภาษาพูด ไม่ใช่ภาษาเขียน ภาษาถิ่นเหล่านี้มีภาษาเขียนด้วยหรือ? ไม่มีหรอก ภาษาสวีเดนมีภาษาเขียนเหมือนกันทั้งประเทศ ตั้งแต่ตอนต้นศตวรรษที่ 17 ซึ่งเราเคยมีภาษาพูดร่วมกัน อย่างเป็นทางการด่วย ซึ่งเรียกว่าภาษาสวีเดนมาตรฐาน หรือ : rikssvenska ภาษามาตรฐานนี้เกิดขึ้นเริ่มแรกจาก ภาษาเขียนที่เขียนขึ้นตามเสียงพูด ในแถบแมลาร์ดอเลน และบริเวณสตอกโฮล์ม ทำไมต้องเป็นที่นี่ล่ะ? เพราะที่นี่เป็นที่ตั้งของรัฐสภา และพระราชวัง และที่นี้มีชนชั้นของคนที่มีการศึกษาอยู่ ชนชั้นที่สามารถอ่านและออกเสียง สิ่งที่หนังสือเขียนไว้ได้ ภาษาถิ่นที่ใช้พูดในแมลาร์ดอเลน มีอิทธิพลต่อภาษาสวีเดนมาตรฐานเยอะมาก แต่ก็มีอิทธิพลของคำและรูปแบบคำ จากภาษาถิ่นอื่นๆ เช่นกัน เนื่องจากพวกขุนนางจากทั่วประเทศ ได้ย้ายเข้าไปอยู่ในเมืองหลวง ภาษาสวีเดนมาตรฐานและภาษาถิ่นต่างๆ ก็เปลี่ยนไปอย่างต่อเนื่อง คำเก่าหายไปและคำใหม่ก็ถูกนำมาใช้แทน ความแตกต่างระหว่างภาษาถิ่นต่างๆ มีน้อยลงเนื่องจากชาวสวีเดนในปัจจุบัน มีการติดต่อ กับคนถิ่นอื่นๆ ในประเทศมากขึ้น สมัยก่อนคนส่วนใหญ่มักอาศัยอยู่ ในเขตบ้านเกิดของตนเอง ตลอดชีวิตของพวกเขา แต่วันนี้ หลายคนย้ายไปที่ใหม่ๆ ด้วยเหตุนี้ ความแตกต่างจึงลดลง เพราะคนส่วนมากต่างก็อ่านสิ่งที่ เหมือนๆกัน และดูซีรีส์ หรือภาพยนตร์ เรื่องเดียวกันจากทีวี ตอนนี้เราได้ดูวิดีโอนี้แล้ว เราอาจเริ่มใช้คำต่างๆ เช่น tjöta, stölli, i jåns Va mike jär klucku? Sluta tjöta nu. Du är stölli!